ملکوتیسم

خاطرات یک فیلسوف در راه شناخت جهان

۱۶ مطلب توسط «سید محمد دانش» ثبت شده است

قبل از اولین گام برای شناخت حقیقت

واقعیت چیز واحدی است که در جهان خارج موجود است و حقیقت پنداشت ها ، تصاویر و تفاسیری از واقعیت می باشد که اگر کلی باشد یعنی به مجموعه ی هستی بپردازد به آن جهان بینی می گوییم.

حقیقت( در اینجا یعنی جهانبینی) می تواند برای انسان خلاف واقع شکل گیرد یا تنها بخشی از واقعیت خارج را پوشش دهد و یا اینکه کاملا منطبق بر آن باشد اما به هر حال تنها و تنها یک جهانبینی متقن و صحیح وجود دارد چرا که واقعیت خارجی یک چیز است درست مانند آینه که تنها یک تصویر را از واقعیت منعکس میکند!... سوال اینجاست که آن واقعیت خارجی برای انسان دست یافتنی است یا خیر؟! و چگونه می توان با ابزارهایی که بیشتر برای محدود کردن انسان تعبیه شده و روحی که جهت کشف حقایق توانایی خروج اختیاری از بدن مادی را ندارد به آن حقیقت و جهان بینی واحد دست یافت?!

در مضامین دینی شناخت جهان از دو طریق توصیه شده است:
اول «شناخت انفسی» یعنی شناختی که با نگریستن در خویشتن و غرق شدن در تفکرات پیرامون ماهیت خود بدست می آید.
دوم «شناخت آفاقی» که با دقت در نظام آفرینش و قوانین طبیعت، ما را به حقیقت واقع راهنمایی می کند؛ حقیقتی که والاترین آن وجود داشتن خالقی است که جهان و شگفتی های آن را آفریده و در مرحله بعد صفات آن خالق مهم است.

در ملکوتیسم هر دو راه یعنی شناخت انفسی و آفاقی پیموده خواهد شد!!
ولی آنچه افضل و بنیادی تر است شناخت انفسی است و شناخت آفاقی تنها به نزدیک شدن به یقین از طریق مشاهده کمک می کند...
در ادامه مباحث ملکوتیسم هرگاه دریچه ای از آفاق و یا انفس داشتیم آن را نشانه گذاری می کنیم/ با ملکوتیسم همراه باشید.

۰ نظر موافقین ۲ مخالفین ۰
سید محمد دانش

ملکوتیسم در روایات اهل بیت علیهم السلام

ملکوتیسم، چنان که گفتیم حاوی نمای هندسه خلقت و نظام کلی آفرینش است؛ علم ملکوت، علم به نظام هستی و قوانین آن، و تفکر در ملکوت، تفکر برای شناختن جهانی است که بر پایه اصول عقلی و حتی از طریق مشاهده می توان کنه آن را شکافت.در روایات متعدد از ملکوت بعنوان یک جهانبینی سخن به میان آمده و گاهی نیز به تبیین ماهیت و ابعاد آن پرداخته شده است.

این علم در جایی بواسطه اراده مستقیم خداوند و از طریق کشف و شهود به انسان عطا گردیده مانند: و کذلک نری ابراهیم ملکوت السماوات و الارض و در جای دیگر توسط انسان ها به یکدیگر آموخته می شود(چنانچه ائمه علیهم السلام آن را به اصحاب خاص خود تعلیم کرده اند).

همچنین با بررسی روایات مختلف این برداشت برای همگان متصور می شود که ملکوت علمی است دارای حدود و ابعاد مختلف. بعضی از این حدود و ابعاد برای انسان های معمولی میسر است و بعضی تنها مختص به انبیاء و اولیاء خداست. حتی در روایاتی شناخت تمامیت و عمق ملکوت از نظر اهل بیت علیهم السلام امری ناممکن و دال بر عظمت این علم نزد خداوند دانسته شده و گفته می شود که بالاترین درجه ملکوت را بصورت عینی تنها پیامبر اکرم ص در شب معراج تجربه کرده اند. البته در کنار این نقل ها شواهد نقلی دیگری هم وجود دارد که برخی دیگر از پیامبران مانند حضرت ابراهیم ع و همچنین امام علی ع و سایر اهل بیت علیهم السلام نیز همین رتبه را دارا بوده اند.

اینک به بررسی این روایات می پردازیم:

[ملکوت در کلام امیرالمؤمنین علیه السلام]

ادامه مطلب...
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
سید محمد دانش

ملکوتیسم در آیات قرآن

همانطور که گفتیم لفظ «ملکوت» در چهار آیه از قرآن کریم تکرار شده است. برای اینکه بدانیم آیا موارد کاربرد ملکوت در چهار آیه ی متفاوت محتمل بر معانی متعدد این کلمه است یا اینکه همه ی آیات مذکوراز یک موضوع واحد سخن می گویند و هر یک جنبه ای از آن را در بر دارند باید به هر آیه و تفاسیر آن بصورت مجزا از یکدیگر بپردازیم تا در نتیجه معنا و مفهوم رسانده شده ی ملکوت را با توجه به موارد استعمال آن از سوی قرآن جمع بندی نماییم.

وَ کَذلِکَ نُرِی إِبْراهِیمَ مَلَکُوتَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ ولیکون من الموقنین
و این چنین به ابراهیم ملکوت آسمانها و زمین را نمایاندیم تا از یقین کنندگان باشد

قاموس و معجم الوسیط در بیان ملکوت این چنین نوشته اند که - عالم ملکوت، عالم اسرار و نظم و شگفتىها و جهان غیب است.
در تفاسیر ذیل این آیات شریف نیز به مضامینی نزدیک به آنچه در این دو معجم لغوی آمده است بر می خوریم. مثلا در تفسیر نمونه نوشته است ملکوت در اصل از ریشه ((ملک )) (بر وزن حکم ) به معنى ((حکومت و مالکیت است ، و ((و)) و ((ت )) براى تاءکید و مبالغه به آن اضافه شده بنابراین منظور از آن در اینجا حکومت مطلقه خداوند بر سراسر عالم هستى(عالم ماده و غیب) است .

ادامه مطلب...
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
سید محمد دانش

چرا ملکوتیسم؟!

ملکوتیسم چیست؟

ملکوتیسم برگرفته از واژه ی قرآنی «ملکوت» است و به ارائه ی جهانبینی واحدی می پردازد که خالق در اختیار انسان قرار داده است. این واژه تا زمان نزول قرآن در زبان عرب استعمال نداشته و بسیاری از مفسران و لغت شناسان تنها به ارائه ی معادل معنایی این لفظ قرآنی پرداخته اند و نیز در معنای دقیق آن با هم اختلاف نظر دارند.

چرا ملکوتیسم یک جهانبینی الهی است؟

از آنجا که در علم کلام اثبات می شود اسلام دینی جامع و دربردارنده ی تمام نیازهای بشر است پس باید پرسید این دین در مقابل نیاز فطری انسان به شناخت ماهیت کلی جهان و حقایق فلسفی چگونه پاسخ داده است...
می دانیم که از ابتدای شکلگیری تمدنهای بشری، انسان همواره با دست یازیدن به افکار و مشاهدات محدود خود، به تلاش برای بازسازی مدلی تمام عیار برای جهان پرداخته و این نشاندهنده ی فطری بودن این نیاز معنوی است.
ایجاد مکاتب فلسفی درچین ،هند،ایران و یونان بصورت مستقل، ایجاد ادیان دستساز بشر و اعتقاد به خدایان خیر و شر، جامد پرستی، پرستش جن و فرشته، شک گرایی، پوچ گرایی و ماده گرایی...همه و همه نتایج همین تلاش های درست یا نادرست انسان برای پاسخگویی به نیاز فطری شناخت جهان است.
در این میان از سویی با بررسی تاریخ ادیان الهی و از سوی دیگر با علم کلام ثابت می شود که ادیان توحیدی نیز در زمینه ارائه جهانبینی به انسان، آثاری از خود به جا گذاشته اند که حتی گاهی دیگر ادیان تقلبی یا مکاتب فلسفی از آنها متأثر یا منشعب بوده است.
ادامه مطلب...
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
سید محمد دانش